Op een steenworp afstand van Punda vind je Pietermaai. Vanuit Punda is het ongeveer vijf minuten lopen naar Pietermaai. De wijk Pietermaai is onlangs herrezen, met eeuwenoude erfgoedlandgoederen en gebouwen die zijn getransformeerd in levendige en kleurrijke trendy restaurants, cafés, boetiekverblijven, onconventionele bars en coole binnenplaatsen. Deze wijk heeft zijn eigen sfeer en de hechte gemeenschap presenteert allerlei leuke bezienswaardigheden zoals kunst- en culturele evenementen.
Geschiedenis
Pietermaai ontstond eind 17e eeuw in het gebied ten oosten van Fort Amsterdam en De Willemstad, zoals Punda destijds heette. De wijk ontleent haar naam aan de scheepskapitein, Pieter de Meij. Deze vestigde zich omstreeks 1674 vanuit Brazilië op Curaçao. Hij bezat een plantage bij het huidige Julianaplein, genaamd ‘Zeelucht’. In 1680 veilde de West-Indische Handelsmaatschappij (‘WIC’) een perceel in die buurt, dat vermeld wordt als liggend bij Altena en ook ‘Pieter de Meij’ werd genoemd. Nicolaas van Liebergen, de toenmalige directeur van de WIC op Curaçao, kocht dit perceel. Hij liet er door slaven en met bouwmaterialen van de compagnie een drietal huizen voor zichzelf bouwen. Zijn opvolger, directeur J. van Erpecum, vond deze handelwijze verwerpelijk en informeerde de kamer Amsterdam.
Aan de overkant van deze landengte ontstond een weg met de naam ‘Steenen Padt’.
Dit pad verbond het Fort met Caracasbaai. De naam werd al gebruikt in
1673 door Jan Doncker (1673-1679 WIC-directeur op Curaçao) in zijn verslag van de
aanval op het eiland door de Fransen in dat jaar. Hij schreef onder andere dat
’toen de vijand al oprukte naar Altena en het Stenen Pad, en werd gezien
nadert hierheen.’ Het pad kreeg ook andere namen, zoals de weg, de gemeenschappelijke weg naar Altena, of de weg naar het Gouvernement Landhuis (tegenwoordig het oudste onderdeel van het Avila Hotel). De oude overdrachtsakten vermelden de huizen in Pietermaai als staande buiten de ‘Steenen Padspoort’ aan de gemeenschappelijke weg naar Altena. Deze poort was gelegen aan de zuidoostkant van de ommuurde stad aan de begin van de huidige Breedestraat, waar de weg naar Pietermaai begon. Bebouwing begon op ongeveer vijfhonderd meter van de stad om een vrij schootsveld te houden. Tussen de stad en het oudere gedeelte van Pietermaai ontstond de bouw van grote villa’s. Eind 17e en begin 18e eeuw werd de ruimte binnen de stadsmuren geheel volgebouwd.
Er zijn tekeningen (midden 18e eeuw) bewaard gebleven van plannen om de stad uit te breiden richting Pietermaai met een ommuurd deel. Deze plannen werden niet uitgevoerd. De bebouwing in Pietermaai nam geleidelijk toe. De overheid had bezwaren tegen de bebouwing buiten de bescherming van de stadsmuren. Daarom werd in 1753 een verordening uitgevaardigd die het bouwen van meer woningen en het uitbreiden van bestaande huizen in Otrobanda, Scharloo of Pietermaai verbood.
Na de bezetting door de Engelsen in het begin van de 19e eeuw werd besloten om de verdediging van het eiland te versterken. Er zou een nieuwe verdedigingslinie worden opgezet vanaf de Saint Ana Bay langs de kust (het Water Fort) en vanaf het huidige ‘Marichi’ tot aan het Waaigat. Door geldgebrek werden de plannen slechts gedeeltelijk uitgevoerd.
Bovendien won in de 19e eeuw het idee terrein dat verouderde vestingwerken geen bescherming meer konden bieden tegen vijandelijke aanvallen, daarom werd in de tweede helft van de eeuw de stadsmuren gesloopt. Daartoe verleende de koloniale overheid een concessie aan een groep Joodse kooplieden. Met het vrijgekomen puin moest een deel van het Waaigat worden opgevuld. Ten noorden en oosten van de stad werden nieuwe bouwgronden gewonnen, doorlopend tot aan het huidige Julianaplein. De gronden werden geleidelijk volgebouwd. Zo ontstond ook de bouw van grote villa’s tussen de stad en het oudere deel van Pietermaai. Het duurde iets langer voordat men ook ten noorden van Pietermaai begon te bouwen. Foto’s uit de late 19e eeuw tonen een nog grotendeels onbebouwde, droge vlakte. Daar werd de Nieuwestraat aangelegd, maar op de Werbata-kaart uit 1906-1909 is te zien dat de gronden ten noorden daarvan nog niet waren volgebouwd.
Enkele jaren geleden werd de naam van een deel van de Pietermaaiweg veranderd in Kaya Wilson ‘Papa’ Godett ter nagedachtenis aan de man die een belangrijke rol had gespeeld in de gebeurtenissen rond 30 mei 1969. Het kantoor van zijn vakbond, de ‘Algemene Haven Unie’, was van 1972 tot 1991 gevestigd op Pietermaaiweg 35. Bovendien was hij een van de oprichters van de politieke partij ‘Frente Obrero i Liberashon 30 di mei’ (Arbeidsfront en Bevrijding 30 mei). Naast deze nieuwe naam worden de namen Pietermaai en Pietermaaiweg nog steeds gebruikt.
Bevolking Pietermaai
Pietermaai heeft altijd een gemengde bevolking gehad. Al in de 18e eeuw vestigden zich er kapiteins en scheepseigenaren. Daarnaast woonden er ambtenaren, handelaren, ambachtslieden en vrije negers en mestiezen (Halfbloed, mensen met een duidelijke hoeveelheid zowel Europese als Afrikaanse voorouders). Het moet een prettige buurt zijn geweest, vooral voor mensen die liever buiten de dichtbebouwde, benauwde binnenstad woonden. Ook in de 20e eeuw was de buurt populair. Een oudere bewoner kan zich nog herinneren hoe men vroeger in de late namiddag op balkons of terrassen zat te kijken naar de andere bewoners die voorbijliepen. In die tijd waren er in Pietermaai verschillende kleine winkeltjes waar men allerlei boodschappen kon doen. Een populaire winkel was het Johan van Walbeeckplein, waar Hollandse producten te koop waren. Aan de Nieuwestraat waren enkele bedrijven gevestigd, zoals de ijsfabriek van de familie Maduro, de bakkerijen van de families Moron en Mensing en de meubelmakerij van de Cuales. Overlast door drugsverslaafden en de daaraan gerelateerde criminaliteit in de laatste decennia van de 20e eeuw was de reden voor de welgestelde bewoners van de wijk om te verhuizen. Pietermaai raakte in verval.
Een aantal ondernemers zagen de buurt steeds verder achteruitgaan. Ze kochten panden op en door het te verbouwen en vooral op te knappen kreeg het een andere bestemming.
Wat is er nu te doen in Pietermaai
De restauraties van de laatste jaren hebben nieuwe bewoners naar Pietermaai getrokken. Na een grondige renovatie werd het aantal panden opgedeeld in appartementen. Ook werden er meerdere kantoren gevestigd. De wijk Pietermaai wordt inmiddels liefkozend het “SoHo” van Curaçao genoemd. De prachtige architectuur zal ongetwijfeld in het oog springen. Overdag kunt u genieten van wandeltochten en ’s avonds is het de moeite waard om de geheime uitgaanswijk van Scharloo te bezoeken, bekend als District 1850. Ooit begon Scharloo als een plantage, maar groeide uit tot een welvarende wijk van Willemstad en nu is Scharloo aangewezen als UNESCO Werelderfgoed.
Het is dan ook een wijk die je absoluut niet mag missen. Hier vind je het beste van Curaçao in één wijk: strand, historie, uitstekende restaurants, gezellige bars en veel Instagram-waardige plekjes. Met zijn unieke sfeer is het een van de parels van het eiland. Zo vind je er nu allerlei hippe restaurants, gezellige bars en knusse boetiekhotels.
Pietermaai biedt onderdak aan zakenmensen die even snel een kopje koffie komen drinken of komen werken, studenten en stagiaires zijn te vinden in de kleurrijke Nieuwestraat, waar de meeste studentenhuizen zijn gevestigd, maar ook locals en kunstenaars voelen zich hier thuis.
Muziek speelt een belangrijke rol in Pietermaai. Er is bijna elke avond livemuziek. Vaak is dat in het bekende restaurant Mundo Bizarro, waar je naast de Caribische klanken ook kunt genieten van een lekker drankje. Een dagje strand, maar dan midden in de stad? Dan kun je terecht bij het Avila Hotel. Maar er is ook veel jazz. Hier traden artiesten op als Percy Sledge, Trijntje Oosterhuis en Candy Dulfer. Bij Bijblauw, het boetiekhotel, kun je stijlvol overnachten en dineren.
Over dineren gesproken: Pietermaai heeft zoveel (heel goede) restaurants dat je een vakantie nodig hebt om ze allemaal te proberen. Zo onderscheidt Restaurant Oliva zich met “een authentieke smaak van de Middellandse Zee.” Hier geen exclusiviteit of sterrenniveau, maar extreem hoge kwaliteit op een unieke locatie: Oliva is onderdeel van hotel ’t Klooster in een, hoe kan het ook anders, voormalig klooster. Zin in een snelle maar zeer smakelijke Hollandse hap? Ga dan naar Eetcafe Old Dutch. Ginger is voor de Aziatische keuken en Kome is de ultieme plek als je binnen wilt dineren, in de airco.
Pietermaai heeft te veel om op te noemen. U kunt er ook winkelen in een van de vele leuke winkels met een artistiek tintje. Wilt u zelf de unieke culturele afdruk van drie verschillende eeuwen ontdekken? Dan kunt u de prachtige wandelroute volgen van de Round Market naar het Avila hotel. Kom Pietermaai District zelf ontdekken. En ervaar waarom deze wijk het SoHo van Curaçao wordt genoemd.